پیری
پوست صورت یک شخص جوان،با طراوت،صاف و براق با عضلاتی محکم،کشیده و دارای حالتی ارتجاعی است.با سپری شدن زمان،پوست صورت شُل و نازک می شود و همچنین قدرت ارتجاعی خود را از دست می دهد و رفته رفته پژمرده و چروک به نظر می رسد.عضلات هم حالت ارتجاعی خود را از دست می دهد،شل می شوند و فرو می ریزد،پوست به استخوان نزدیک شده،در نهایت استخوان های صورت بیش تر نمایان می گردد.
رنگ پوست دچار تغییر می شود.برخی صورت ها رنگ پریده و برخی دیگر تیره متمایل به قهوه ای به نظر می رسد،سرانجام پوست لطافت و نرمی خود را از دست داده و خشک می شود.افزون بر اینها خال هایی نیز بر صورت و دست ها ظاهر می گردد.چشم ها شفافیت جوانی خود را از دست می دهند،در اشخاص خیلی مُسن،سفیدی چشم به رنگ زرد کم رنگ مبدل می شود،پلک ها صورتی کم رنگ و یا بنفش می شوند.
پیری در همه افراد به صورت یکسان پدید نمی آید،آن بستگی کامل به نوع و مکان زندگی و فعالیت های اجتماعی شخص دارد.در طی زندگی عوامل و احساسات متفاوتی مانند:رنج،شادی،درد بر صورت آدمی تاثیر می گذارد،زیرا صورت در برابر این عوامل تاثیرپذیر است.
در اجتماع به افرادی بر می خوریم که بیش از سی و پنج سال ندارند،درحالیکه بر اثر رنج و مشقّت زیاد چهره شان پنجاه ساله به نظر می آید.
همینطور خلاف و عکس این حالت هم دیده می شود.پیری زودرس بر اثر داشتن غم و غصه،بیخوابی،درد،حسادت،خودخوری،بدقلبی،اعتیاد به الکل،سیگار و… بر چهره ظاهر و نمایان می گردد.عوامل پیری دیر رس،خوش قلب بودن،داشتن زندگی طبیعی و خالی از رنج و ناراحتی و نداشتن اعتیاد های مختلف می باشد.
میمیک چهره هم در طی گذشت زمان بر صورت اثر می گذارد.برخی افراد هنگام خندیدن و صحبت کردن،به اطراف چشم یا اطراف دهان چین می اندازند و برخی دیگر بر روی بینی و بر روی پیشانی.با مرور زمان این چین ها فرم و شکل می گیرند و عمیق می شوند.
اشخاص از لحاظ سنی به دسته طبقه بندی کرده اند.از بیست تا چهل سال،سن اول شروع پیری،از چهل تا شصت سال،سن دوم گسترش پیری و از شصت تا صد سال،سن سوم،که خودِ پیری است.
به صورت طبیعی،اولین خطوط بین سنین بیست و پنج تا سی سال بر صورت ظاهر می شود.این خطوط بین سنین سی تا چهل،عمیق می شوند.
به طور کلی پیری طبیعی،از اطراف دهان بر آرواره پایین نمایان می گردد.در این قسمت از چهره افتادگی پوست و عضلات به خوبی مشهود می شود.با بالا رفتن سن موهای سر به تدریج کم می شوند،در نهایت پیشانی وسیع تر به چشم می آید.بینی بزرگ و افتاده،چشم ها تنگ و لب ها جمع و باریک تر می گردند.گوش ها رشد می کنند و فک پایین جلوتر می آید. روی هم رفته چهره تغییر می کند.
چهره ی بیضی با فرو رفتن پوست و شل شدن عضلات به چهره ی مستطیل،چهره ی گِرد به چهره ی مربع و چهره ی مربع به چهره ی مستطیل،متمایل می گردد.
به طور طبیعی،از سن چهل سالگی به بعد یک حالت پیری به صورت پف کردگی،خستگی و افسردگی بر چهره ظاهر می شود و از این سن است که عضلات کم کم شل و افتاده می شود.
با شل شدن عضلات مدور چشم،ابروها کمی از محل خود تغییر می کند و دم ابروها به طرف پایین کشیده می شود،به نظر می رسد که عضلات کاسه چشمی بر روی چشم سنگینی می کند.
در زیر چشم،با شُل شدن عضلات سطحی عُمقی و وجنه ای کوچک و بزرگ خطوط مدور چشم از جای اصلی به طرف پایین چهره کشیده می شود و استخوان گونه نمایان می گردد.
با شُل شدن عضلات بالارونده سطحی،دو خط عمیق در اطراف بینی پدید می آید.با شل شدن عضلات مدور لب،دو خط در اطراف لب و با شل شدن عضلات مثلثی لب و ماضغه دو حالت به شکل عدد هشت در اطراف چانه نمایان می شود.با افتادن پوست گردن و شل شدن عضلات ماضغه و سه گوش لب،این حالت در نیم رخ دیده می شود.
افتادگی پوست و شل شدن عضلات،در چهره های لاغر با چهره های چاق تقاوت و فرق کلی دارد.در چهره های لاغر،در ناحیه ی عضلات گیجگاهی فرورفتگی شدید به چشم می خورد و در قسمت کاسه چشم،خط کاسه چشم کاملا مشخص می گردد.زیر چشم گود و استخوان های گونه کاملا برآمده می گردد و گاهی خطوط عضلات ماضغه در این نوع چهره ها کاملا مشخض می شود.گردن لاغر شده و عضلات جناقی چنبره ای پستانی مشخص و سیب آدم برآمده می گردد.
بر چهره های چاق،پُف بر روی و زیر چشم ایجاد می شود.در بعضی از صورت های چاق،سایه ای مثلثی شکل در زیر خطوط مدور چشم پدید می آید.
در برخی از صورت های چاق خطوط لب تا حدی گرد و متمایل به بالا نقش می بندد.افتادگی عضلات در آرواره ی پایین خیلی شدیدتر از صورت های لاغر می باشد.
شکل هشت،در اطراف چانه مشخص تر می گردد و این حالت در برخی از چهره های چاق در زیر آرواره ظاهر می شود.گردن چاق،همراه با غبغب و خطوطی افقی کمی نیم دایره به نظر میرسد.
نقاط و خطوط اصلی پیر کردن بر صورت بازیگر در تئاتر در درجه ی اول این نواحی است:
1-عضلات گیجگاهی
2-خطوط مدور چشم
3-استخوان های گونه
4-خطوط اطراف بینی
5-خطوط لب
6-خطوط شکاف لب
7-شکل هشت اطراف چانه
خطوط فرعی و ظریف در درجه ی دوم،این قسمت ها می باشند:
1-خطوط پیشانی
2-خطوط گوشه های چشم
3-خطوط زیر چشم
4-خطوط ریز روی خطوط لب
5-خطوط ریز شکاف لب
خطوط اصلی پیری،تقریبا بر تمام فُرم و شکل های صورت،با اندک تفاوت شکل میگیرد،ولی خطوط ریز و حجم ها و حالات پیری در تمام چهره ها یکسان نیست.هر صورت با خطوط،حجم و حالات خاص خود پیر می شود.
در سالن های بزرگ برای پیر کردن چهره از خطوط اصلی پیری استفاده می شود و خطوط ریز کمتر دیده می شود،به همین دلیل کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.برای مثال:در سالن های بزرگ،خطوط پیشانی بازیگر(بر اساس اندازه ی پیشانی)دو یا سه خط بیشتر ترسیم نمی گردد.اگر از خطوط ریز و فشرده استفاده شود،از فاصله ی دور خطوط ریز به صورت لک دیده می شود و در سالن های کوچک،مانند:گریم سینما و تلویزیون،تلاش می شود بر مکان و خطوط چهره ی بازیگر کار شود تا چهره کاملا جلوه کند.در صحنه،برای پیر کردن تدریجی،چهره بازیگر باید،به تدریج و به مرور رو به پیری رود.
رفته رفته خطوط اضافه شود.پیشانی بلندتر(می توانید پیشانی را تا حدی با رنگ زمینه ی چهره بلند یا عریض کنید)و یا از کلاه گیس و چند پوسته ی سر(پوسته ی کم مو،نیمه طاس،تمام طاس)استفاده نمایید.چشم ها و ابروها افتاده تر،بینی افتاده تر،لب باریک تر،گوشه های خط شکاف لب افتاده تر،خطوط زیر فک شدیدتر کار می شود.
به تدریج بر سفیدی مو افزوده گردد.اگر از ریش وسبیل استفاده می شود،بر سفیدی ریش و سبیل و مزه و ابروها اضافه شود.
برای پیر کردن چشم ها در گریم،فیلم و تلویزیون از قطره های مخصوص جهت از بین بردن شفافیت چشم و تبدیل آن به رنگ زرد استفاده می شود.
در گریم تئاتر،به علت وجود فاصله ما ین بازیگر و تماشاگر این کار انجام نمی گیرد.
صورت پیرمرد یا پیرزنی با شخصیت مثبت،با پیرزن یا پیرمردی با شخصیت منفی متفاوت است.با پیر کردن صورت،باید از خطوط مثبت و یا منفی نیز استفاده شود،برای نمونه:برای یک چهره پیر مثبت،چشم ها و ابروها را از هم باز کنید و برای پلک ها از رنگ صورتی بسیار کم رنگ استفاده کنید.خطوط لب را کمی هلال رسم نمایید و همینطور خطوط شکاف لب را به طرف بالا بکشید.
برای یک چهره ی پیر منفی،برخلاف چهره ی پیر مثبت،چشم ها و ابروها را به یکدیگر نزدیک کنید.از خطوط وسط ابروها استفاده نمایید.برای پلک ها رنگ زرشکی را به کار ببرید.خطوط لب را طویل و رو به پایین چهره رسم کنید.خطوط شکاف لب را نیز رو به پایین بکشید.
برای یک چهره ی پیر خشن،پیر موذی و…،میتوانید تا حدودی از خطوط شخصیت خشن یا موذی استفاده کنید و چهره را پیر نمایید.